Stawiamy na strategię i RPG
Gry strategiczne i RPG (role-playing games) to doskonały wybór dla dzieci w wieku 7-11 lat. Wymagają one planowania, przewidywania konsekwencji działań oraz podejmowania decyzji. Dziecko uczy się zarządzania zasobami, rozwiązywania problemów i rozwija wyobraźnię, wcielając się w role bohaterów.
Gry strategiczne:
- Uczą logicznego myślenia i planowania.
- Rozwijają umiejętność przewidywania konsekwencji działań.
- Uczą zarządzania zasobami.
- Uczą historii – wiele tytułów dotyczy rozwoju
Gry RPG:
- Rozwijają wyobraźnię i kreatywność.
- Uczą rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji.
- Pozwalają wcielić się w role bohaterów i przeżywać przygody.
Unikamy gier akcji
Gry akcji, choć często atrakcyjne wizualnie, mogą działać pobudzająco na dzieci i prowadzić do nadmiernej stymulacji. Warto ograniczyć ich czas, a nawet całkowicie z nich zrezygnować, szczególnie u dzieci wrażliwych na bodźce.
Na co jeszcze zwrócić uwagę?
- Klasyfikacja wiekowa: Zawsze sprawdzaj klasyfikację wiekową PEGI, która informuje o odpowiedniości gry dla danej grupy wiekowej.
- Treść gry: Zwróć uwagę na treść gry, aby upewnić się, że jest odpowiednia dla Twojego dziecka.
- Czas gry: Ustal limity czasu spędzanego przed ekranem, aby zapewnić dziecku równowagę między zabawą a innymi aktywnościami.
- Wspólna zabawa: Graj razem z dzieckiem, aby móc kontrolować treść gry i spędzić wartościowy czas razem.
Przykłady gier:
- Gry strategiczne: seria „Civilization”, gry z serii „Tropico”.
- Gry RPG: gry z serii „Legend of Zelda”, gry z serii „Pokemon”.
Wybierając gry wideo dla dzieci, warto kierować się rozsądkiem i stawiać na tytuły, które rozwijają umiejętności i wyobraźnię.
Klasyfikacja PEGI – niuanse
Klasyfikacja PEGI została opracowana, by ułatwić rodzicom wybór gier wideo dla dziecka. Wraz z rozwojem gier oraz grafiki, klasyfikacja wiekowa stała się utrudniona, wiele gier, choć ma tę samą kategorię, z uwagi na kontekst, styl rozgrywki, jakość i szczegółowość grafiki, praktycznie niewiele mają ze sobą wspólnego.
Przedstawimy poniżej przykłady gier wideo, które mimo, że mają wyższą kategorię wiekową, mogą być ogrywane przez dzieci w wieku 10+, jednakże warto ograniczać ten czas i obcowanie z grą, podobnie jak z filmami, odbywało się w obecności rodzica – warto tłumaczyć dziecku dlaczego coś się dzieje w świecie przedstawionym gry i porozmawiać o jego przemyśleniach dotyczących fabuły.
Morrowind (2002)
Gra fabularna, w której gracz na początku gry tworzy własnego bohatera, wybiera mu płeć, rasę (człowiek, elf, ork, kotoczłek, jaszczuroczłek), zawód (rycerz, mag, łotrzyk) i niewielką sakiewką złota wyrusza do magicznej krainy, pełnej bandytów i potworów. Rozwija swoje umiejętności i statystyki (jak magia, siła, szybkość, akrobatyka, perswazja, kowalstwo, alchemia), poznaje mieszkańców i wykonuje dla nich misje. Może dołączyć do straży miejskiej, gildii magów, lokalnej świątyni, rodu szlacheckiego czy nawet zostać cesarskim szpiegiem! W dalszej części gry, wraz z rozwojem postaci i zdobyciem sławy, można zdobyć potężne magiczne artefakty, niczym król Artur czy Aragorn z Władcy Pierścieni. Jest również opcja budowy własnej posiadłości a nawet założenia kolonii górniczej!
Gra jest bardzo regrywalna, gdyż pozwala za każdym razem tworzyć nową postać i podjąć nowe wyzwania oraz inne decyzje. To właśnie jest rdzeniem gier fabularnych – szeroki wybór opcji dla gracza i rozwiązań fabularnych. Wiele decyzji będzie miało swoje konsekwencje, czasem nieprzewidywalne i dalekosiężne. W tym świecie działa prawo, także gracz może poczuć na własnej skórze, co to znaczy być banitą, lub też wielbionym bohaterem.
W Morrowind spotyka się przedstawicieli różnych ras i kultur, są dzikie plemiona, ksenofobiczni elfowie, kosmopolityczni ludzie z Zachodu, tajemnicze ruiny wymarłej rasy krasnoludów, ukrywający się w jaskiniach czarnoksiężnicy, w tej krainie panuje niewolnictwo a także działa ruch abolicjonistów do którego można dołączyć.
Rozgrywka w Morrowind może być dobrym pretekstem do omówienia trudnych tematów moralnych i przewidywania konsekwencji podejmowanych przez nas decyzji i ich wpływu na otoczenie.
W grze jest system walki, lecz jest bardzo uproszczony i umowny, a grafika nie zawiera tylu detali co współczesne gry, nie jest też bardzo brutalna. Nie zawiera przekleństw, dialogi są głównie czytane, wszystko zachowane jest w duchu tradycyjnych powieści fantasy.
Sterowanie może sprawiać trudności gdyż gra pozbawiona jest samouczka i wielu mechanik trzeba się uczyć samemu w trakcie rozgrywki.
Kolejna ważna cecha to otwarty, rozbudowany świat. Jest tu wiele grot, ruin, wiosek i miast do zwiedzenia, choć istnieje opcja szybkiej podróży, jest ona płatna w złocie, zatem duży nacisk położono na eksplorację. Możemy mieć zatem pewność, że gra nie będzie napompowana akcją i nasze dziecko nie będzie “nabuzowane” w trakcie rozgrywki. Tym bardziej, że walka nie jest głównym motywem rozgrywki, wiele zadań oraz przygód należy wykonać, wykazując się sprytem i elokwencją.
Heroes of Might and Magic 3 (1999)
Turowa gra strategiczna, w której przy jednym komputerze może grać na zmianę kilka osób. Tak jak w Morrowind, mamy tu przedstawiony bogaty świat magii i mitycznych stworzeń, a gracze zarządzają królestwem, zdobywają nowe tereny i kopalnie, rozwijają rycerzy magów i prowadzą bitwy niczym w szachach. Grafika jest mocno stylizowana i przemoc ograniczona do minimum.
Gracze mogą wybrać jedno z kilku różnorodnych królestw – ludzi z rycerzami, gryfami i aniołami, elfów z krasnoludami jednorożcami i smokami, demony z chochlikami, ifrytami i diabłami, orków z goblinami i wilkołakami, czarodziejów z dżinami i tytanami, nieumarłych z wampirami i duchami i wiele innych.
Bohaterowie (można mieć kilku) mają własne zdolności, uczą się zaklęć i dowodzą armią w bitwach izometrycznych. Bardzo przypominają rozgrywki tradycyjnych gier planszowych czy gier bitewnych, nie ma tutaj efekciarstwa i dynamiki znanej z gier akcji, więc nie ma obaw przed przebodźcowaniem dziecka. Wręcz przeciwnie, uczy się cierpliwości, gdyż każdy gracz wykonuje swoje działania turowo.
Gra rozwija strategiczne myślenie, a gdy jest grana z przyjaciółmi, dodatkowo jest świetną formą integracji. Bogaty świat, inspirowany mitologią, fascynuje każdego fana Harryego Pottera czy Władcy Pierścieni.
X-Com (2012)
Gra strategiczno – taktyczna w klimacie science-fiction. Gracz wciela się w rolę dowódcy organizacji X-Com, międzynarodowego kontyngentu wojskowego, który broni Ziemię przed inwazją obcych.
Gra ma dwa tryby, strategiczny, w którym zarządzamy podziemną bazą, laboratoriami i fabryką uzbrojenia, oraz taktyczny, gdzie w rzucie izometrycznym (z lotu ptaka) dowodzimy oddziałem specjalnym złożonym z kilka żoł ierzy oraz dronów. Misje rozgrywane są na mapach miejskich, wiejskich i w dziczy, podczas których musimy przejąć rozbity statek UFO, pochwycić kosmitę do badań, uratować cywili przed atakiem.
Żołnierze w drużynie, tak jak w grach fabularnych, podzieleni są na klasy: zwiadowca, szturmowiec, grenadier, specjalista. Każdy ma unikalne zdolności, które możemy dowolnie rozwijać. Oprócz tego nasza placówka prowadzi badania nad nowymi technologiami, rozwija systemy satelitarne i buduje eskadrę myśliwską do obrony planety. Tak jak w Heroes 3, walka jest turowa, jak w szachach, tylko obszar gry jest już 3D i możemy dowolnie przesuwać i obracać kamerę, jak w grach strategicznych.
Uwagi końcowe – jest to przykład jak system PEGI ewoluuje. W dniu premiery, 13 lat temu, X-Com miał kategorię 12+, po kilku latach podwyższono do 16+ a obecnie ma 18+. Mimo wszystko, poza tematyką konfliktu zbrojnego, sama grafika ma stylistykę komiksową i nie jest tak szczegółowa i brutalna jak większość gier z kategorią 18+. Niemniej podkreślamy, że to od wrażliwości dziecka zależy, czy dany tytuł jest dla niego odpowiedni. X-Com, choć w stylistyce komiksowej, jest stosunkowo mroczny, a niektóre postacie kosmitów swym wyglądem mogą wywoływać niepokój.
Medieval Dynasty (2021)
Gra survivalowa, w której gracz wciela się w postać średniowiecznego chłopa i zakłada własną osadę w imieniu seniora. Mnóstwo eksploracji i craftingu, czyli zbierania surowców i wytwarzania przedmiotów. Oprócz rozwijania zdolności musimy zadbać też o jedzenie i picie dla bohatera oraz ciepłe ubranie.
Z czasem nasza wioska rozwija się do kilku chat, możemy uprawiać rolę, sadzić drzewa owocowe, hodować zwierzęta, łowić ryby, polować na dziczyznę. Mogą dołączyć do nas inni wieśniacy i wówczas zaczynamy zarządzać produkcją w kuźni, tartaku, warsztacie rzemieślniczym, zakładzie szewca itp. Niedługo później rozwijamy handel z innymi wioskami w dolinie.
Walka praktycznie sprowadza się do polowania na dziką zwierzynę, choć oczywiście jest to opcjonalne – nasza wioska może specjalizować się w produkcji ziół i warzyw a wszystkie inne towary, jak ubrania, pozyskiwać albo z hodowli albo z handlu.
Fabuła jest szczątkowa, gra ma charakter “piaskownicy” – gracz zostaje rzucony na głęboką wodę i ma ogromną swobodę w podejmowaniu działań. Od naszej kreatywności, analitycznego podejścia i cierpliwości zależą losy naszej osady.
W grze kluczową rolę odgrywa tryb dnia i nocy a także sezonowość – dostępność wielu surowców uzależniona jest od pory roku.
No Man Sky (2016)
Mechanika podobna do Medieval Dynasty, tylko tutaj wcielamy się w kosmonautę, zwiedzamy obce planety, nawiązujemy kontakty z przedstawicielami obcych ras, budujemy i ulepszamy bazę oraz rozwijamy flotę statków. A wszystko w cukierkowej stylistyce, przyjaznej dla dzieci od 7 lat.
Gothic (2001)
Jedna z najpopularniejszych gier fabularnych w Europie Środkowej, głównie dzięki surowej stylistyce i bogatemu dubbingowi, który po dziś dzień stawiany jest za wzór. W grze wcielamy się w bezimiennego skazańca, który trafia do kolonii karnej otoczonej magiczną barierą. W tej grze rozwijamy się wedle maksymy “od zera do bohatera”, dołączając do jednego z trzech obozów, którego mieszkańcy starają się przetrwać w krainie pełnych groźnych dzikich zwierząt i magicznych istot. Wypełniamy szereg misji dla napotkanych postaci, zyskując doświadczenie, nagrody, kontakty. Z uwagi na to, że gra ma wysoki poziom trudności, gracz nie może sobie od tak ruszyć w knieje na zwiedzanie. Zaczyna zatem od drobnych przysług, rozwijając się powoli. Tradycyjnie, jak to w grze fantasy, możemy rozwijać bohatera na wojownika, maga lub łucznika. Personalizacja jest tu mocno okrojona niż w takim Morrowindzie, lecz gra nadrabia to klimatem i świetną dubbingiem, który dodaje charakteru postaciom. System walki jest wręcz prymitywny, także nie ma obaw przed nadmierną brutalnością. Należy mieć na względzie, że w fabule jest dużo motywu zdrad i oszustwa i gracz musi się liczyć z tym, że nie zawsze należy wszystkim ufać.
Dodatkowo obóz na bagnie słynie z handlu tytoniem co może nie być akceptowane przez rodzica. Jednakże może to być dobry przyczynek do dyskusji z dzieckiem na temat szkodliwości palenia. Jak zawsze podkreślamy – to jedynie nasze sugestie, warto zawczasu zapoznać się pobieżnie z przedstawionymi tytułami, czy nasze dziecko ze swoją wrażliwością jest gotowe na tego typu rozrywkę.
- Minecraft (2011)
Gra survivalowa o charakterystycznej stylice w postaci bloków. Budujemy schronienie, zdobywamy surowce i wytwarzamy narzędzia by uniknąć w nocy potworów. Grafika jest cukierkowa a rozgrywka przyjazna dla dzieci od 7 lat. Warto, by przygoda z RPG zaczęła się od tego tytułu.
Sims 4 (2014)
Symulator o cechach gry strategicznej oraz RPG, gdzie tworzymy bohatera (a nawet całą rodzinę), budujemy i dekorujemy mu dom oraz rozwijamy jego życie towarzyskie oraz zawodowe. Stylistyka kreskówkowa, przedstawione wydarzenia mają formę komedii, acz pewne żarty i sytuacje mogą nie być zrozumiałe dla małego dziecka. Choć gra ma PEGI 12+, nie zawiera w sobie realistycznej przemocy, a w stylu Zwariowanych Melodii czy Shreka. Jednakże gra ma ogromny potencjał do rozwijania kreatywności i wyobraźni, gdyż możemy projektować i umeblować ogromną posiadłość wedle własnego upodobania, zaprojektować ogród, park czy restaurację lub dyskotekę.
Stray (2022)
Gra przygodowa i logiczna, w której sterujemy zbłąkanym kotkiem szukającym drogi do domu. Osadzona jest w futurystycznym mieście, zamieszkałym przez roboty. Choć nie zawiera przemocy, większość akcji osadzona jest w ponurych uliczkach a ścigające kota mechaniczne myszki mogą czasem wywołać lęķ u wrażliwych dzieci.
Bannerlord (2022)
Połączenie gry RPG i strategii, w której nasza postać pnie się po drabinie społecznej i zostaje jednym z wasali królestwa, zarządza armią i dowodzi nią w boju, rozwija ród szlachecki i rozbudowuje zamki i wioski. W Bannerlord mamy fikcyjny świat Calradii, inspirowany Europą z okresu wojen krzyżowych.
Gracze mają do wyboru sześć kultur, nawiązujących do Bizantyjczyków, Tatarów, Rusinów, Franków, Turków czy Szkotów. Do tego, tworząc biografię postaci oraz jej pochodzenie, rozwija jej zdolności przywódcze, medycyny, inżynierii, taktyki, walki bronią białą, zwiad i handel.
Gra ma schemat “piaskownicy” – fabuła jest lekko zarysowana, a co dalej to zależy od gracza – czy stanie się banitą, który okrada wieśniaków i ukrywa się przed wojskami króla, czy założy własny warsztat i zbuduje karawanę handlową, która odwiedza odległe krainy i skupuje żywność, surowce czy orientalne towary.
Gdy zdobędzie sławę jako sprawny dowódca, może dołączyć do jednego z królestw, ożenić się z księżniczką czy wyjść za mąż za potężnego lorda, wziąć udział w oblężeniu zamku z udziałem machin, mieć wpływ na politykę państwa i podnieść swe relację z innymi rodami szlacheckimi.
Choć brzmi to skomplikowanie, gra jest bardzo intuicyjna i łatwa do opanowania. Bitwy z kolei prowadzone są w czasie rzeczywistym z perspektywy naszego konnego jeźdźca. Możemy bezpośrednio brać udział w starciu lub skupić się na dowodzeniu oddziałami i na bieżąco wydawaniem rozkazów, zmiany formacji czy taktyki.
Każde królestwo różni się topografią, klimatem, architekturą, mieszkańcami, oferowanymi towarami, ma inne uzbrojenie i taktykę. Prawdziwa gratka dla miłośników historii. Choć nie jest przesadnie brutalna, starcia setek jednostek są widowiskowe a udźwiękowienie bardzo realistyczne, co może mieć wpływ na bardziej wrażliwe dzieci.
Gry z serii LEGO
Zdecydowanie możemy polecić wszystko, co jest częścią serii LEGO – Gwiezdne Wojny, Hobbit, Park Jurajski. Produkcje tej serii są skierowane do młodszych odbiorców, mają atrakcyjną “cukierkową” grafikę, to proste gry logiczne i zręcznościowe z niewinnym humorem i są pozbawione przemocy czy scen wywołujących lęk.
